اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف ذرت در شرایط کشت تأخیری

Authors

  • آرمین, محمد
  • محمدی بهمدی, محمد
Abstract:

چکیده مقدمه: خشکی یکی از عمده‌ترین عوامل محدودکننده تولید محصولات زراعی در سرتاسر جهان است. اثرات تنش خشکی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت بسته به زمان وقوع تنش، مرحله رشد گیاه، ژنوتیپ گیاه، رقم، روش کشت، کیفیت خاک و تغییرات شرایط محیطی در طول فصل رشد دارد. تفاوت‌های زیادی بین ارقام مختلف ذرت در واکنش به تنش خشکی گزارش شده است؛ اما اطلاعات اندکی در اثرات تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف ذرت در شرایط کشت تأخیری وجود دارد. لذا این بررسی به‌منظور بررسی تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف ذرت در شرایط کشت تأخیری انجام شد. مواد و روش‌­ها: آزمایش به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394-1393 اجرا شد. زمان اعمال تنش خشکی به‌عنوان فاکتور اصلی در سه سطح (حذف یک مرحله آبیاری در مرحله 4 تا 6 برگی، حذف یک مرحله آبیاری در مرحله گرده‌افشانی و حذف یک مرحله آبیاری در مرحله دانه‌بندی) و نوع رقم در چهار سطح (Maxima, B.C., KSC704, Simon) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. در پایان فصل رشد، تعداد 5 بوته به‌صورت تصادفی انتخاب و ارتفاع گیاه، وزن بلال، تعداد بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف و وزن هزار دانه اندازه‌گیری شد. همچنین بعد از حذف اثر حاشیه‌ای عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی نیز اندازه‌گیری گردید. نتایج: نتایج تجزیه واریانس نشان‌ داد ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفت. اثر رقم بر ارتفاع بوته، تعداد بلال در بوته، تعداد ردیف در بلال تعداد دانه در ردیف، عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی و هم‌چنین اثر متقابل تنش × رقم بر کلیه خصوصیات مورد اندازه‌گیری به‌جزء ارتفاع معنی‌دار بود. تنش خشکی در مرحله پرشدن دانه بالاترین ارتفاع (196 سانتی‌متر) را تولید کرد؛ در حالی که تنش در مرحله رویشی به‌صورت معنی‌داری سبب کاهش ارتفاع (42/10 درصد) گردید. در میان ارقام مورد مطالعه رقم Simon بالاترین ارتفاع (206 سانتی‌متر) و Maxima کمترین ارتفاع (175 سانتی‌متر) را تولید کرد. رقم KSC704 بالاترین تعداد بلال در بوته (05/1 عدد)، تعداد دانه در ردیف (33/47 عدد)، وزن هزار دانه (194 گرم)، عملکرد اقتصادی (83/12 تن در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (99/67 تن در هکتار) زمانی که خشکی در مرحله رویشی یا دانه‌بندی صورت گرفت را داشت. رقم Simon در مرحله دانه بستن بیشترین حساسیت را به تنش خشکی از نظر عملکرد اقتصادی داشت و کمترین عملکرد اقتصادی (90/4 تن در هکتار) را تولید کرد؛ در حالی که رقم B.C. کمترین عملکرد اقتصادی (12/6 تن در هکتار) را در زمان اعمال تنش خشکی در مرحله رویشی تولید کرد. نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که در شرایط کشت تأخیری واکنش ارقام مورد مطالعه به زمان اعمال تنش خشکی متفاوت است. با وجود اینکه در رقم Maxima و B.C. تأخیر در تنش خشکی سبب افزایش عملکرد اقتصادی شد در حالی‌که در رقم Simon و KSC704 سبب کاهش عملکرد شد. رقم Simon بیشترین حساسیت به تنش خشکی به‌خصوص زمانی که تنش در مرحله دانه‌بندی حادث شود را دارد. در میان ارقام مورد مطالعه رقم KSC704 در شرایط کشت تأخیری از ثبات عملکرد بیشتری برخوردار بود. لذا، در شرایط کشت تأخیری تنش خشکی در مرحله رویشی اثرات منفی بیشتری در مقایسه با سایر مراحل داد و به‌نظر می‌رسد انتقال مجدد مواد ذخیره‌ای تا حدودی سبب کاهش اثرات تنش خشکی می‌شود. واژه‌های کلیدی: ارقام ذرت، تاریخ کاشت، تنش خشکی، کاهش عملکرد

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر کشت تأخیری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام زمستانه کلزا (Brassica napus L.) در شرایط آبیاری بهینه و تنش خشکی آخر فصل

به منظور ارزیابی اثر کشت تأخیری بر عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و برخی خصوصیات زراعی ارقام زمستانه کلزا تحت شرایط آبیاری و تنش خشکی آخر فصل دو آزمایش جداگانه شامل آبیاری تا پایان فصل رشد و قطع آبیاری از مرحله نمو خورجین‌ها تا پایان دوره رشد با دو رقم آزادگرده‌افشان (طلایه و اکاپی) و دو هیبرید (نپتون و الویس) در سه تاریخ‌کاشت 15 مهر (تاریخ‌کاشت بهینه)، 25 مهر و 5 آبان (تاریخ کشت‌های تأخیری) بصورت آ...

full text

اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان در تراکمهای مختلف کشت

به منظور بررسی تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان در تراکمهای مختلف کشت آزمایشی به صورت اسپیلت فاکتوریل بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1384 در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به اجرا در آمد . تیمارهای آزمایشی شامل دو رقم رکورد و هیبرید آذرگل آفتابگردان، چهار سطح تنش کمبود آب مشتمل بر شاهد، 75 درصد رطوبت قابل دسترس، 50 درصد رطوبت قابل دسترس و 25 درص...

full text

اثر برگ زدایی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم تحت شرایط تنش خشکی

اگرچه رابطه مبدا-مقصد در شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط مطلوب، می­تواند متفاوت باشد، اما پژوهش­های اندکی به این موضوع پرداخته اند. در پژوهش حاضر رابطه مبدا-مقصد تحت شرایط تنش خشکی در یک آزمایش مزرعه­ای در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی به روش کرت­های دوبار خرد شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال زراعی­ 93-1392 مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل رژیم آبیاری در دو سطح آبیاری مطلوب و قط...

full text

اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان در تراکمهای مختلف کشت

به منظور بررسی تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان در تراکمهای مختلف کشت آزمایشی به صورت اسپیلت فاکتوریل بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1384 در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به اجرا در آمد . تیمارهای آزمایشی شامل دو رقم رکورد و هیبرید آذرگل آفتابگردان، چهار سطح تنش کمبود آب مشتمل بر شاهد، 75 درصد رطوبت قابل دسترس، 50 درصد رطوبت قابل دسترس و 25 درص...

full text

اثر برگ زدایی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم تحت شرایط تنش خشکی

اگرچه رابطه مبدا-مقصد در شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط مطلوب، می­تواند متفاوت باشد، اما پژوهش­های اندکی به این موضوع پرداخته اند. در پژوهش حاضر رابطه مبدا-مقصد تحت شرایط تنش خشکی در یک آزمایش مزرعه­ای در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی به روش کرت­های دوبار خرد شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال زراعی­ 93-1392 مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل رژیم آبیاری در دو سطح آبیاری مطلوب و قط...

full text

اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ذرت در تاریخ های مختلف کاشت درشرایط آب و هوایی اهواز

شناخت سازوکارهای تاثیر تنش خشکی در مناطق خشک ونیمه خشک نقش به سزایی در مدیریت رژیم های مختلف آبیاری جهت مقابله با شرایط نا مساعد محیطی و همچنین ارتقاء مدیریت عملکرد و مزرعه در گیاه ذرت  ایفا میکند. این پژوهش تابستان 1387 در مزرعه موسسه آبیاری شهید سالمی در شهرستان اهواز با متوسط بارندگی 256 میلیمتر در سال انجام گرفت. آزمایش به صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انج...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue None

pages  17- 34

publication date 2017-10

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023